Günümüzde malumunuzdur ki herkesin nakit paraya ihtiyacı oluyor. Dolayısıyla kredi almak için fırsat kollayan insan sayıları da gittikçe çoğalıyor. Eline hayat şartları gereği birikmiş, nakit para geçmesi zor olan ya da böyle bir imkanı olmayan insanlar bankalardan kredi çekmek isterler.
Yalnız tam bu noktada bir sorunla karşılaşılır. Her banka herkese kredi vermeyebilir, verse bile belli şartlar ileri sürer. Bankaların koyduğu bu şartlar da kredi alacak insanları zorlayabilir. Bunların yanında kredi verme konusunda bankalardan bankalara değişik olup, her bankanın kendine has öne sürdüğü şartlar olur. Bu şartları ne kadar hayatınıza geçirebildiyseniz kredi alma konusunda da o kadar avantajlısınız demektir.
Yalnız şunu unutmamalıyız ki kredi verip vermeme bankanın elinde olan bir şeydir. Yani hiçbir bankayı siz kredi vermiyor diye yargılayamaz, bu konuda hukuki anlamda bir iddiada bulunamazsınız. Kredi vermek de vermemek de bankanın kendi özgür iradesiyle ilgilidir. Siz başvurunuzu yaparsınız, sicilinize göre son kararı banka verir. Sizin banka üzerinde bir yaptırım yasal olarak herhangi bir gücünüz yoktur.
En Kolay Kredi Veren Bankalar
Öncelikle belirtmemiz gereken şey şudur; Birçok banka kredi verebilir. Ancak önemli olan şartların bizi zorlamayacağı, yani daha kolay kredi alabileceğimiz bankaları bulmaktır. Çünkü kredi almaktaki ilk sorun olarak bu durum göze çarpıyor. En kolay kredi veren bankalar, daha doğrusu şartlarımızı çok zorlamayacak derecede kredi alabileceğimiz bankalar başlıca şunlardır: İng Bank, Odea Bank, Finans Bank, Şeker Bank ve Garanti Bankası’dır. Yalnız tam bu noktada bir şey hatırlatmak isterim.
Mutlaka kredi şartları bakımından her banka bizlere değişik şartlar sunabilir. Bu şartların bize uyup uymayacağı konusuna gelmeden önce her bankanın ortak paydada buluştuğu, yani bir vatandaşa kredi verip vermeme konusunda ortak özelliklerinin olduğunu unutmamalıyız. Daha açık olarak söylemek gerekirse belirli şartları yerine getirmezseniz kolay ya da zor olması bir tarafa hiçbir banka size kredi vermez. Şimdi bu konuya bir göz atalım.
Kredi verirken bankaların baz aldığı faktörler
Evet. Daha demin de belirttiğimiz gibi belli şartları yerine getirmeden hiçbir banka kredi konusunda bize yardımcı olmaz. Bankalardan kredi almak isteyip de kredi alamayanların ortak özelliklerine baktığımız zaman ilk göze çarpan şey, eğer kredi almak isteyen kişinin herhangi bir bankaya borcu varsa veya kara listeye alınmışsa o kişiye hiçbir banka kredi vermez. Çünkü bankanın gözünde siz güvenilmez biri durumuna düşmüş demeksinizdir.
Bankaların buradaki mantığı “Eğer ben bu kişiye kredi verecek olursam, bu kişi verdiğim krediyi nasıl ödeyecek? Zaten şu halde bile kişinin borcu var.” Evet. Bankanın açıkça düşüncesi bundan ibarettir ve size kredi veremeyeceğini söyler. Sebep olarak borcunuzu gösterir. Kara listeye alınma konusunda bilgisi olmayanlar için o konuya da hemen açıklık getirelim. Bir bankanın kara listesine girme durumu da o kişinin borcundan kaynaklanan bir durumdur.
Belli bir müddet borcunuzu ödemediğiniz takdirde banka sizi kara listeye alır ve kara listeden kısa zamanda çıkması da kolay bir iş değildir. Şunu da belirtmek gerekir ki herhangi bir bankada kara listeye alındığınızda ülkemizdeki bütün bankaların bundan haberi olur. Çünkü ülkemizdeki bankalar ortak bir ağa sahiptir ve bu ağda kimin kara listede olup olmadığı gözükür.
Dolayısıyla bir bankaya borçluysanız bunu diğer bankalardan saklama imkanınız yoktur. Kısaca bir bankadan kredi alabilmemiz için borcumuzun olmamasına özen göstermeliyiz. Eğer borçlandıysanız kara listeden kurtulmak için borçlarınızı en kısa sürede eritip kara listeden çıkmayı beklemelisiniz.
Kredi Çekiminde İstenilen Belgeler
Ülkemizde bankalar verdikleri kredi hizmetleri için aradığı belgelerde genel olarak kredi vereceği kişinin cinsine ve durumuna göre ayırarak bir değerlendirme yapıyor. Bu değerlendirmeler hakkında bilgi verecek olursak öncelikle kişinin durumunu baz alalım. Bankalar kişileri ücretli çalışanlar, serbest çalışanlar, emekliler, tüzel firma sahipleri şeklinde ayırırlar.
Bankalar ücretli çalışanlar için kişilerin nüfus cüzdanı fotokopisi, kişinin çalıştığı şirketten aylık gelir yazısı ya da en son aya ait maaş bordrosu, başvuru sırasında kişinin verdiği adresin onayı için ikametgah ya da elektrik-doğalgaz-su faturalarından herhangi birini temel belge niteliğinde isterler. Bunların yanında şirketlerde çalışanlar için, özellikle de küçük şirketlerde çalışanlar için şirket yetkililerini teyit etmek amacıyla imza sirküleri fotokopisi ve de noterden tasdikli olmak suretiyle imza beyannamesi bankalar tarafından istenir.
Serbest çalışanlar için de yine nüfus cüzdanı fotokopisi, noter tasdikli imza beyannamesinin aslı, vergi levhasının fotokopisi, kişinin başvuru adresinin onayı için ikametgah ya da elektrik-doğalgaz-su faturalarından herhangi birini bankalar istemektedir. Bunların dışında da eğer kişi ilk defa kredi çekecekse kişinin gelir durumunu teyit etmek amacıyla banka daha farklı belgeler isteyebilir.
İşte bu tip durumlarda daha evvelden kredi çekimi dışında herhangi bir hizmet almış olduğunuz bankayı tercih olarak seçmek kişiye avantaj sağlar. Emekliler için de nüfus cüzdan fotokopisinin yanında noter tasdikli imza beyannamesinin aslı, kişinin emekli maaşının yattığı banka hesap cüzdanının fotokopisi (aslı olması şart değil), adres onayı için ikametgah ya da elektrik-doğalgaz-su faturalarından herhangi biri istenir. Emekli olanların gelirleri sabit olduğundan dolayı istenilen belgeler diğerlerine göre daha azdır.
Ancak emekli olup da yüksek miktarda kredi çekmek isteyen kişiden gelir durumunu teyit için farklı belgeler istenir. Tüzel firma sahipleri için ise kişinin bağlı bulunduğu firmanın tüm ortaklarının nüfus cüzdanı fotokopisinin yanında vergi levhası fotokopisi, en son bir ay içerisinde alınmış olan noter tasdikli imza sirküleri, en son bir yıla ait gelir tablosu fotokopisi ve bilanço, en son döneme ait detay mizan fotokopisi, ticaret siciline tescille ilgili olmak üzere belgeler, sicil gazetesi fotokopisi bankalar tarafından istenir.
Yalnız şirket olanlar için filo kredisine başvuru yapılırken bilanço ve gelir tablosu vb. gibi belgelerde bir yıl yerine üç yıl şartı aranabiliyor. Kişinin durumuna göre olan belgeler bu şekildedir. Bir de kredi cinsine göre istenen belgeler var. Bunlar da kendi içinde 4’e ayrılıyor. Bunlar Eğitim Kredisi, Taşıt Kredisi, Konut-Konut Güçlendirme ve Arsa Kredileri, Kentsel Dönüşüm Kredisi şeklindedir. Şimdi bunları tek tek ele alalım. Eğitim Kredisi için eğitim görülen kurumdan alınmış faturanın aslı, kayıt belgesi ya da öğrenci belgesi istenir.
Taşıt Kredisi için 0 km. araçlar için araca ait proforma faturası, ikinci el araçlar için de aracın satışını yapan kimseye ait olmak üzere son motorlu araç tescil ve trafik belgesinin aslı istenir. Konut-Konut Güçlendirme ve Arsa Kredileri için istenen belgeler bankalara göre değişim gösterse de genel olarak alınacak arsa, konut üzerinde ipotek-rehin vb. gibi durumların bulunmadığını gösteren Tapu dairesi yazısının aslı banka tarafından istenir.
Kentsel Dönüşüm Kredisi en başta İş Bankası tarafından başlatılmış olup, daha sonra hızla diğer bankalara yayılan bu kredi türü için nüfus cüzdanı fotokopisi, binanın riskli olup olmadığına dair tespit raporu inceleme formu, tapu belgesi, en yeni adresi gösteren adrese dayalı nüfus kayıt örneği ve de riskli yapının boşaltıldığına veya boşaltılacağına dair taahhütname istenir. Bu noktada şunu da belirtmek gerekir ki tüm bu belgeleri hazırlamadan önce dikkat edilmesi gereken hususlar vardır. Mesela siz herhangi bir bankadan kredi çekmek istiyorsunuz.
Kişisel durumuz ne olursa olsun ya da çekeceğiniz kredinin cinsi ne olursa olsun yapılacak olan işleme banka gözünden bakmanızda fayda vardır. Bankaların bu belgeleri sizden yasal zorunluluktan dolayı istemesinin ötesinde yukarıda da belirttiğimiz gibi krediyi almak isteyen kişinin veya kurumun aldığı krediyi geri ödeyip ödeyemeyeceği konusundaki emin olma hassaslığı bu belgeleri sizden temin etmek istemesinin altında yatan en büyük nedendir.
Belgesiz Kredi Veren Bankalar
Yukarıda bahsettiğimiz belgelerden örneğin gelir belgesi istemeden kredi veren bankalar da vardır. Bu bankalara örnek verecek olursak Deniz Bank ve TEB iki doğru örnek olmuş olur. Her iki bankada da krediler hazır bir şekilde kişinin talebine uygun şekilde belge istenmeden verilir.
Kefilsiz Kredi Veren Bankalar
Nasıl belge istemeden kredi veren bankalar var ise, aynı şekilde kefil istemeden de kredi veren bankalar vardır. Bunlar da yine aynı bankalar bir üst başlıkta da isimlerini zikrettiğimiz gibi Deniz Bank ve TEB’dir.
Makalenin başında belirttiğimiz gibi kredi ihtiyacı günümüzde birçok insanın sorunudur. Kredi ihtiyacımızı sorun olmaktan çıkarmak istiyorsak, daha doğrusu kredi alırken bir sorunla karşılaşmak istemiyorsak en önce borçlarımızın olmamasına özen göstermeliyiz.
